کمخونی یا آنمی یا فقر الدم (به انگلیسی: Anemia) اختلال خونی شایعی است که در آن گلبولهای قرمز یا هموگلوبین کافی در خون وجود ندارد.
هموگلوبینی که در گلبولهای قرمز خون وجود دارد باعث میشود تا اکسیژن به گلبول قرمز متصل شده و توسط مویرگها به بافتهای مختلف بدن برسد. ازآنجایی که تمام سلولهای بدن انسان برای زنده ماندن به اکسیژن وابستهاند، کمبود آن باعث هیپوکسی شده و گسترهٔ وسیعی از مشکلات را بههمراه دارد.
چرا آزمایش برای کم خونی ؛ جزو آزمایشات پیش از ازدواج است؟
کم خونی به معنی کاهش میزان هموگلوبین در خون است.هموگلوبین نشانه ی مقدار گلبول های قرمز و در نتیجه توانایی سلول های خون برای اکسیژن رسانی به بافت هاست.
دو نوع کم خونی شایع داریم:
- فقر آهن
- تالاسمی
تفاوت این دو با اندازه گیری میزان آهن خون به راحتی امکان پذیر است.
در آزمایشات قبل از ازدواج؛هدف غربالگری زن و شوهرانی است که مبتلا به کم خونی از نوع تالاسمی هستند.هم در زن و هم در مرد ؛دو فاکتور ژنتیکی برای این بیماری اعمال اثر میکنند.
در افرادی که مبتلا به نوع خفیف این بیماری یا ” تالاسمی مینور” هستند،یک ژن سالم از یک والد و یک ژن معیوب از والد دیگر دریافت کرده اند.چنانچه کسی یک ژن معیوب از هر والد دریافت کند؛این دو ژن در کنار یکدیگر فرد را مبتلا به فرم خطرناک تالاسمی یا “تالاسمی ماژور “میکند.
چنانچه در آزمایشات قبل از ازدواج کم خونی از نوع تالاسمی مینور در هر دو زوج تشخیص داده شود؛بدلیل خطر ابتلا جنین به فرم خطرناک یا ماژور بیماری توصیه می شود ازدواج نکنند یا با تعهد از احتمال ابتلا جنین ازدواج کنند.
خوشبختانه امروزه بدلیل امکان ِانجام آمنیوسنتز(کشیدن مقداری از مایع کیسه ی آب برای آزمایشات ژنتیکی)میتوان از وضعیت ابتلای جنین در پدر و مادران ِ مبتلا به تالاسمی مینور مطلع شد.
تالاسمی ماژور یک بیماری خطرناک است و مبتلایان به آن عمر کوتاهی دارند.