تهران، میدان ولیعصر کوچه مینو
02188912838
info@iragen.ir

مقالات

سرطان به تقسیم کنترل نشده و رشد سلولها در بدن انسان اشاره دارد. این رشد یا تومور، ناشی از جهش در DNA فرد نشات میگیرد. این جهش ها همچنین می تواند از پدر یا مادر به فرزند منتقل شود، یا در بین فرزندان شیوع پیدا کند.

سرطان پستان و سرطان تخمدان می‌تواند ارثی باشد. بنابراین، اگر سوابق خانوادگی زیر را دارید، غربالگری ژنتیکی به شما توصیه می شود:

  • تشخیص سرطان پستان قبل از 50 سالگی
  • سرطان تخمدان
  • جهش ژنی BRCA1 و BRCA2
  • سرطان پستانی که سه گانه منفی تشخیص داده شود (سرطان پستان گیرنده استروژن منفی، سرطان پستان گیرنده پروژسترون منفی و سرطان پستان HER2 منفی) (اشاره به سرطانی دارد که برای هیچ یک از سه نوع دیگر سرطان پستان دارای تست مثبت نبوده است.)

در صورت مثبت بودن نتایج BRCA+، پزشک شما می تواند کنترل منظم وضعیت سلامتی تان را لازم بداند.

 

 

 

 

 

 

انجام آزمایش BRCA به کسانی که سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان پستان یا سرطان تخمدان دارند پیشنهاد می شود.

مزایای +BRCA

1. فناوری معتبر

تست BRCA+، توسط یکی از دقیق ترین پلات فرم های تشخیص ژنِ موجود اجرا می شود. این تست با تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی در نشانگرهای ژنتیکی مربوطه، به بررسی خطرات بیماری می پردازد.

2. نتایج جامع

نتایج به صورت دقیق و مختصر گزارش می شوند و به شما امکان می دهند به راحتی آن را تفسیر کنید. گزارش BRCA+ عوامل خطر را برجسته می کند و به پزشکان کمک می کند تا درمانی مناسب تر و موثرتر تجویز کنند.

3. قیمت مقرون به صرفه

BRCA+، تفسیر ژنتیکی با کیفیت و با قیمت مناسب ارائه می دهد.

سلامتی خود را با +BRCA مدیریت کنید

آزمایش BRCA+، یک آزمایش غربالگری ژنتیکی است. این آزمایش DNA شما را برای نشانگرهایی که با فاکتورهای خطر ارثی سرطان پستان و تخمدان مرتبط هستند، جستجو می کند. نشانگرها به عنوان "پرچم های قرمز" در DNA شما عمل کرده و می توانند نشان دهند که آیا شما مستعد ابتلا به سرطان پستان و تخمدان هستید یا خیر.

آیا می دانید؟

سرطان پستان شایعترین علت مرگ ناشی از سرطان در بین زنان است. تقریباً از هر 20 زن، یکی در طول عمر خود به سرطان پستان مبتلا خواهند شد. سرطان تخمدان، چهارمین سرطان شایع در میان زنان است. این سرطان شیوع کمتری دارد اما به همان اندازه کشنده است.خوشبختانه، هنگامی که سرطان پستان یا تخمدان زود تشخیص داده شود، شانس درمان موفقیت آمیز بسیار افزایش مییابد. میزان بهبودی و بقا، برای مراحل یک و دو این سرطان ها ممکن است به میزان 90٪ باشد.

پانل تست +BRCA

سندرم ارتباط BRCA1 و BRCA2 با سرطان ارثی پستان و تخمدان (HBOC)، اختلالی است که خطر ابتلا به سرطان پستان و سرطان تخمدان را در افراد دارای این اختلال، افزایش می دهد (شامل سرطان لوله های فالوپی و سرطانهای صفاقی اولیه نیز می باشد). تخمین خطر ابتلا به بدخیمی، با توجه به بستر آن، متفاوت خواهد بود. در زیر خلاصه ای از خطر ابتلا به بدخیمی در یک فرد دارای گونه ژنی BRCA1 یا BRCA2 بررسی شده است. خطر ابتلا به بدخیمی در افراد دارای گونه ژنی BRCA1 یا BRCA2:

 

نتایج آزمایش BRCA+،می تواند به تشخیص پزشک شما و همچنین در مدیریت بیماری های ژنتیکی در خانواده کمک کند. نشانگرهای خطرات بیماری احتمالاً توسط بستگان درجه یک (خواهر و برادر ، فرزندان ، والدین) به اشتراک گذاشته می شوند. پزشک می تواند به بستگان بدون علامت بالینی بیماران، توصیه کند تحت معاینه قرار گیرند. مهمتر از همه، پزشک شما می تواند تصمیمات درمانی در مورد سرطان های پستان و تخمدان را زودتر اتخاذ کند. به علاوه، می توانید برای ایجاد سبک زندگی و تغییرات رژیم غذایی بهتر آماده شوید تا خطرات سرطان پستان و تخمدان را تا حد زیادی کاهش دهید.

 

محدودیت‌ها

غربالگری ژنتیکی می تواند نشان دهنده این باشد که آیا یک فرد مستعد ابتلا است و یا احتمال ابتلا به یک بیماری ارثی یا اختلال در او افزایش پیدا کرده است. با این حال، نمی تواند نشان دهد که آیا فرد علائم را نشان می دهد، علائم تا چه حد شدید خواهد بود یا اینکه بیماری یا اختلال با گذشت زمان پیشرفت خواهد کرد.

نتیجه آزمایش منفی بدین معنی نیست که فرد، به بیماری یا اختلال ارثی مبتلا نخواهد شد. زیرا BRCA+، برای شناسایی نشانگرهای ژنتیکی قابل توجهی که در طول تحقیقات پزشکی ثبت شده اند، طراحی شده است. عوامل محیطی و سبک زندگی نیز در ایجاد بیماری ها و اختلالات ارثی نقش موثری دارند.

منتشرشده در مقالات
پنج شنبه, 16 ارديبهشت 1400 12:04

غربالگری ژنتیکی سرطان پروستات

مردانی که دچار جهش ژنتیکی شده اند باید در سنین پایین تری نسبت به مردان بدون سابقه خانوادگی بیماری، غربالگری سرطان پروستات را شروع کنند. اولین مرحله در غربالگری، آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) است. به طور کلی ، هرچه سطح PSA یک مرد بیشتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان پروستات نیز بیشتر است.

 

سرطان به تقسیم و رشد سلولها به صورت کنترل نشده در بدن انسان اشاره دارد. رشد یا تومور می تواند در اثر جهش در DNA فرد ایجاد شود. این جهش ها میتوانند از والدین به فرزندان انتقال داده شود.

سرطان پروستات ارثی است. بنابراین غربالگری ژنتیکی برای افراد با مشخصات زیر، توصیه میشود:

  • با سابقه خانوادگی سرطان پروستات
  • با تشخیص قبلی یا فعلی برای سرطان کولورکتال (سرطان روده بزرگ و مقعد)
  • با سابقه خانوادگی سرطان پستان، تخمدان و سرطان کولورکتال
  • افزایش خطرات مرتبط با سبک زندگی: مشروبات الکلی سنگین، سیگار، اضافه وزن، فعالیت بدنی کم

در صورت مثبت بودن نتایج Prostate+، پزشک شما می تواند کنترل منظم وضعیت سلامتیتان را برنامه ریزی کند.

 

  • فناوری معتبر

تست Prostate+، توسط یکی از دقیق ترین پلات فرم‌های تشخیص ژنِ موجود اجرا می‌شود. این تست با تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی در نشانگرهای ژنتیکی مربوطه، به بررسی خطرات بیماری میپردازد.

  • نتایج جامع

نتایج به صورت دقیق و مختصر گزارش می شوند و به شما امکان می دهند به راحتی آن را تفسیر کنید. گزارش Prostate+، عوامل خطر را برجسته می کند و به پزشکان کمک می کند تا درمانی مناسب تر و موثرتر را تجویز کنند.

  • قیمت مقرون به صرفه

Prostate+، تفسیر ژنتیکی با کیفیت و با قیمت مناسب ارائه می دهد.

 

آزمایش Prostate+، یک آزمایش غربالگری ژنتیکی است. این آزمایش DNA شما را برای نشانگرهایی که با فاکتورهای خطر ارثی سرطان پروستات مرتبط هستند، جستجو می‌کند. نشانگرها به عنوان "پرچم های قرمز" در DNA شما عمل کرده و می توانند نشان دهند که آیا شما مستعد ابتلا به سرطان پروستات هستید یا خیر.

 

سرطان پروستات شایعترین سرطان مردان در سراسر جهان است و چیزی حدود 1.600.000 مورد سرطان و 366.000 مرگ و میر در هر سال، تخمین زده می شود. در کشورهای در حال توسعه، 11 درصد از مردان در طول عمر خود به سرطان پروستات مبتلا می شوند که به طور کلی، میزان آن با افزایش سن افزایش می یابد. مردان معمولا در سنین میانسالی و یا بعد از آن، به این بیماری مبتلا می شوند.

اگر سرطان پروستات زود تشخیص داده شود، میزان بقای پنج ساله بیش از 98 درصد است. پیش آگهی خوب، نتیجه استراتژی های پیشگیرانه مؤثر است که از غربالگری ژنتیکی و مولکولی اولیه، برای شناسایی و نظارت بر مردان با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات استفاده می کند.

 

سرطان پروستات با رشد بیش از حد سلولهای خاص در غده پروستات مشخص میشود. سلولها غیر طبیعی می شوند و بدون کنترل و نظم برای ایجاد تومور تکثیر می شوند. مهمترین عوامل خطرِ شناخته شده برای سرطان پروستات، سن، نشانگرهای ژنتیکی ارثی و سبک زندگی (شامل رژیم غذائی، عادات و فعالیت بدنی) است.

  • سن

سرطان پروستات یکی از شدیدترین روابط را بین سن و بدخیمی دارد. از نظر تشخیص بالینی، سرطان پروستات به ندرت قبل از 40 سالگی رخ میدهد، اما بروز بیمارری پس از آن، به سرعت افزایش می یابد.

  • سبک زندگی

مصرف زیاد الکل ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. استعمال سیگار ممکن است بر روی ابتلا به سرطان پروستات و همچنین بر پیش بینی ابتلا به آن تاثیر بگذارد. فعالیت بدنی منظم ممکن است مفید باشد و کمی خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد.

  • ژنتیک

سرطان پروستات یک جز ژنتیکی قوی دارد. داشتن سابقه خانوادگی سرطان پروستات و سایر سرطانها میتواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. آمادگی ژنتیکی سرطان پروستات، توسط ژنهای بیماری زا در ژنهای زیر ایجاد می شود:

 

 

غربالگری ژنتیکی می تواند نشان دهنده این باشد که آیا یک فرد مستعد ابتلا است و یا احتمال ابتلا به یک بیماری ارثی یا اختلال در او افزایش پیدا کرده است. با این حال، نمی تواند نشان دهد که آیا فرد علائم را نشان می دهد، علائم تا چه حد شدید خواهد بود یا اینکه بیماری یا اختلال با گذشت زمان پیشرفت خواهد کرد.

نتیجه آزمایش منفی بدین معنی نیست که فرد، به بیماری یا اختلال ارثی مبتلا نخواهد شد. زیرا آزمایش "Prostate+"، برای شناسایی نشانگرهای ژنتیکی قابل توجهی که در طول تحقیقات پزشکی ثبت شده اند، طراحی شده است. عوامل محیطی و سبک زندگی نیز در ایجاد بیماریها و اختلالات ارثی نقش موثری دارند.

منتشرشده در مقالات

همانطور که می دانید پیری پوست یک فرایند پیچیده است که تحت تأثیر عوامل وراثتی و محیطی قرار دارد. در این تست  عواملی از قبیل اینکه چگونه ژنتیک شما بر ویژگی های پوست مانند آبرسانی، خاصیت ارتجاعی و ظرفیت آنتی اکسیدانی تأثیر دارد که نقش اصلی را در روند پیری پوست ایفا می کند، بررسی می گردد.

نیاز واقعی پوست و بدن خود را بشناسید.

سلامت پوست شما هم به صفاتی که از بدو تولد به ارث می رسند و هم تغذیه مرتبط با سبک زندگی مربوط می شود. تغییرات ژنتیکی می تواند بر جوانی پوست و پیری زودرس تأثیر بگذارد. با دانستن تغییرات ژنتیکی خود می توانید:

  • توانایی طبیعی بدن شما در سم زدایی، محافظت در برابر آسیب UV و حفظ خاصیت ارتجاعی پوستتان را ارزیابی کنید.
  • صفات ژنتیکی خود را برای پیری و واکنش آنتی اکسیدانی کشف کنید.
  • برای پر کردن ریز مغذی های مورد نیاز بدن برای سلامتی و تندرستی، رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
  • برای شخصی سازی برنامه زیبایی خود، آگاهی کسب کنید.

با استفاده از غربالگری ژنتیکی، زیبایی طبیعی تان را تحت کنترل خود درآوردید و از مزایای رژیم زیبایی شخصی لذت ببرید. همین امروز از پزشک یا مشاور زیبایی خود در مورد «درماتست» اطلاعات دریافت کنید.

 

آزمایش Derma یک آزمایش غربالگری ژنتیکی است. این غربالگری، با بررسی تغییرات ژنتیکی مرتبط با خطرات ارثی برای انواع مختلف پوست و همچنین پیری زودرس، می تواند عواملی را شناسایی کند که از محصولات زیبایی، مکمل ها، رژیم غذایی و / یا شیوه زندگی تاثیر می پذیرند.

سم زدایی

محافظت از گلیکاسیون

واکنش التهابی

اگزما

درماتیت تماسی

پسوریازیس عمومی

سلولیت

خطر کلوئیدی

رگهای واریسی

یکپارچگی کلاژن

پاسخ آنتی اکسیدانی

چین و چروک زودرس

الاستیسیته پوست

متابولیسم ملانین

خطر لکه های خورشید

تحریک در برابر اشعه ماورائ بنفش (برنزه کردن)

پوست خشک

کک و مک

 

جوانی پوست به عوامل بسیاری از جمله متابولیسم ، پیری سلولی، هموستاز کلاژن (از جمله تولید، یکپارچگی و گردش)، هیدراتاسیون و خاصیت ارتجاعی بستگی دارد.

پیری پوست با تولید کلاژن کمتر، هیدراتاسیون پایین، از بین رفتن خاصیت ارتجاعی، نازک شدن پوست و تغییر رنگ ناشی از سن مشخص می شود.

عوامل ارثی و محیطی در روند پیری نقش دارند، اما، ژنتیک نیز در تعدیل واکنش بدن به عوامل محیطی مضر، مانند محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش، نورهای طبیعی و مصنوعی، نقش دارد.

 

غربالگری ژنتیکی می تواند نشان دهنده این باشد که آیا یک فرد مستعد ابتلا است و یا احتمال ابتلا به یک بیماری ارثی یا اختلال در او افزایش پیدا کرده است. با این حال، نمی تواند نشان دهد که آیا فرد علائم را نشان می دهد، علائم تا چه حد شدید خواهد بود یا اینکه بیماری یا اختلال با گذشت زمان پیشرفت خواهد کرد.

نتیجه آزمایش منفی بدین معنی نیست که فرد، به بیماری یا اختلال ارثی مبتلا نخواهد شد. زیرا آزمایش Derma، برای شناسایی نشانگرهای ژنتیکی قابل توجهی که در طول تحقیقات پزشکی ثبت شده اند، طراحی شده است. عوامل محیطی و سبک زندگی نیز در ایجاد بیماری ها و اختلالات ارثی نقش موثری دارند.

 
 
منتشرشده در مقالات
چهارشنبه, 15 ارديبهشت 1400 16:03

آزمایش ژنتیک چیست

آزمایش ژنتیک چیست

و چه افرادی به آن نیاز دارند؟

 

ژن‌ها و کروموزوم‌ها

بدن ما از میلیون ها سلول تشکیل شده است. بیشتر این سلول ها حاوی مجموعه کاملی از ژن ها هستند. ژن ها مانند مجموعه ای از دستورالعمل ها عمل می کنند و رشد و نحوه کار بدن را کنترل می کنند. آنها همچنین مسئول بسیاری از خصوصیات ما مانند رنگ چشم، گروه خون یا قد هستند و تعدادشان به هزاران ژن می‌رسد. هر انسان دو نسخه از بیشتر ژن‌ها را به ارث می‌برد، یك نسخه از مادر و یك نسخه از پدر. به همین دلیل است که ما غالباً خصوصیات مشابه از هم پدر و هم مادر خود را داریم. ژن ها بر روی ساختارهای رشته‌-مانند کوچک به نام کروموزوم قرار دارند. معمولاً ما در سلول‌های خود 46 کروموزوم داریم. یک مجموعه از 23 کروموزوم که از مادر خود به ارث می بریم و یک مجموعه از 23 کروموزوم که از پدر به ما ارث می رسد. بنابراین ما دو مجموعه 23 کروموزومی یا 23 جفت داریم. گاهی اوقات ، در یک نسخه از ژن یا کروموزوم تغییری (جهشی) ایجاد می شود که عملکرد صحیح آن را متوقف می کند. این تغییر می تواند بیماری ژنتیکی ایجاد کند زیرا ژن دستورالعمل های صحیحی را به بدن منتقل نمی‌کند. برخی از نمونه‌های بیماری ژنتیکی شامل سندرم داون ، فیبروز کیستیک و دیستروفی عضلانی است.

 

 

 

آزمایش ژنتیک

آزمایش ژنتیکی می تواند برای تشخیص تغییرات در ژن‌ها یا کروموزوم‌های خاص بکار گرفته شودد. این آزمایش معمولاً برروی نمونه خون، مایع آمنیون یا بافت انجام می‌شود. دلایلی وجود دارد که ممکن است فرد نیاز به آزمایش ژنتیکی پیدا کند. برخی از دلایل در زیر ذکر شده است:

  • شما یا همسرتان فرزندی با مشکلات یادگیری، تأخیر در رشد یا مشکلات سلامتی دارید و پزشک تشخیص بدهد که احتمالا عوارض ناشی از یک بیماری ژنتیکی است.
  • پزشک شما فکر می کند ممکن است یک بیماری ژنتیکی داشته باشید و می خواهد تشخیص را تأیید کند.
  • یک بیماری ژنتیکی وجود دارد که در خانواده شما اتفاق می افتد. شما می خواهید بدانید که آیا در معرض خطر ابتلا به این بیماری در طول زندگی خود هستید.
  • شما یا همسرتان یک بیماری ژنتیکی دارید که ممکن است به فرزندان شما نیز منتقل شود.
  • نوع دیگری از آزمایش را که در دوران بارداری انجام می شود، انجام داده اید (مانند سونوگرافی ، اسکن ضخامت بینی یا آزمایش خون) و آن آزمایش نشان داده است که خطر ابتلا به بیماری ژنتیکی در کودک شما وجود دارد.
  • دارای سابقه سقط جنین یا مرده زایی مکرر هستید.
  • انواع خاصی از سرطان در تعدادی از بستگان نزدیک شما در گذشته رخ داده است.

ارتباط ژنتیکی با یک قوم خاص نیز می‌تواند احتمال داشتن فرزند با یک بیماری ژنتیکی را افزایش دهد. به عنوان مثال می توان به سلول داسی شکل در افراد از نژاد آفریقایی-کارائیب، بتا-تالاسمی در افراد از نژاد مدیترانه ای و فیبروز کیستیک در افراد از نژاد اروپای غربی اشاره کرد. اگرچه این بیماری‌ها در این گروه های قومی خاص شیوع بیشتری دارد، با این حال ممکن است در سایر افراد نیز وجود داشته باشد.

 

 

 

 

 

مزایا و خطرات آزمایش ژنتیکی

تصمیم گیری در مورد انجام آزمایش ژنتیکی می تواند تصمیمی دشوار باشد وانتخاب انجام آزمایش ژنتیک با خود فرد است. بنابراین مهم است که افراد تمام اطلاعاتی را که لازم دارند کسب و برای کمک به تصمیم گیری درک درستی از این اطلاعات داشته باشند. همچنین مهم است که افراد پیش از دادن آزمایش ژنتیک فرصت داشته باشند هر گونه سوال یا نگرانی را با پزشک در میان بگذارند.

آزمایش ژنتیک می تواند فواید زیادی به همراه داشته باشد، اما تعدادی از خطرات و محدودیت های احتمالی نیز همراه آن وجود دارد. درک مزایا و خطرات قبل از تصمیم گیری مهم است. برخی از این مزایا و خطرات در زیر بحث شده است. این لیست کامل نیست و همه نکات مربوط به شرایط خاص یک فرد را ممکن است پوشش ندهد. با این وجود لیست موارد مهم و مفیدی را در اختیار شما قرار می‌دهد تا در مورد آنها فکر کنید و با پزشک یا متخصص ژنتیک در خصوص آنها مشورت کنید.

مزایا و فواید

آزمایش ژنتیک تشخیص هویت ممکن است بتواند در مورد شما یا ترکیب ژنتیکی فرزندتان شما را به قطعیت برساند. برای برخی از افراد این رهایی از عدم اطمینان بسیار مهم است، حتی اگر خبر بد باشد. اگر خبر خوب باشد، می تواند به معنای احساس آرامش در ادامه زندگی باشد.

آزمایش ژنتیکی می تواند به تشخیص یک بیماری ژنتیکی کمک کند. وقتی فردی تشخیص دقیق از بیماری خود دارد، می تواند درمان مناسب را انجام داد. اگر یک آزمایش ژنتیکی به فردی بگوید که احتمال بالایی برای ابتلا به یک بیماری در طول زندگی (مانند سرطان پستان) دارد، ممکن است فرد را ترغیب به انجام معاینات منظم تر پزشکی و اتخاذ یک زندگی سالم نماید و بنابراین خطر را به حداقل برساند.

همچنین نتایج یک آزمایش ژنتیکی می تواند اطلاعات مفیدی را هنگام برنامه ریزی برای کودکان آینده فراهم کند. اگر می دانید که شما و همسرتان در معرض خطر داشتن فرزندی با بیماری ژنتیکی هستید، لازم است کودک متولد نشده در دوران بارداری برای بررسی اینکه آیا تحت تأثیر قرار گرفته است آزمایش شود و از این طریق بتوان از تولد یک کودک مبتلا پیشگیری کرد.

از آنجا که خصوصیات و بیماری‌های ژنتیکی بدلیل طبیعت وراثت اغلب در خانواده ها وجود دارد، اطلاعات مربوط به ترکیب ژنتیکی شما ممکن است برای سایر اعضای خانواده نیز مفید باشد. اگر اعضای خانواده از وجود بیماری ژنتیکی در خانواده آگاه باشند، ممکن است از تشخیص نادرست جلوگیری شود. این اطلاعات ممکن است در هنگام برنامه ریزی برای فرزندآوری نیز مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده از آزمایش ژنتیکی در یک فرد بدون علامت برای پیش بینی خطر ابتلا به بیماری در آینده نشان دهنده یک کلاس جدید و در حال رشد از آزمایشات پزشکی است که از لحاظ اساسی با آزمایش های تشخیصی پزشکی معمولی تفاوت دارد.

خطرات و محدودیت های احتمالی

انجام آزمایش ژنتیک، انتظار برای نتایج و سپس دریافت نتایجی دور از انتظار ممکن است باعث ایجاد طیف وسیعی از احساسات مختلف مانند تسکین، ترس، اضطراب یا گناه شود. از آنجا که ممکن است خبری خوب یا خبری بد دریافت کنید، مهم است که به عواقب احتمالی برای خود و خانواده خود فکر کرده باشید.

در برخی موارد، حتی اگر آزمایش ژنتیک تشخیص را تأیید کند، ممکن است هیچ مداخله یا درمانی در دسترس نباشد. در بعضی از افراد جهش در ژن یا اختلالات کروموزومی ممکن است یافت نشود ما این لزوماً به معنای عدم وجود آن نیست. یافتن برخی جهش‌های ژنتیکی با تکنیک‌های آزمایشگاهی فعلی بسیار دشوار است. برای کسانی که سعی در تشخیص دارند این می تواند بسیار ناامید کننده باشد و باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. در برخی شرایط ، حتی اگر ژن یا کروموزوم تغییر یافته یافت شود، باز هم نمی‌توان با قطعیت گفت که شدت تاثیر بیماری ژنتیکی بر فرد تحت تأثیر قرار گرفته چه میزان است.

شاید مهم باشد که قبل از شروع آزمایش ژنتیک بررسی شود که تاثیر نتیجه یک آزمایش ژنتیک بر بیمه و وضعیت شغلی افراد چیست و البته نتایج آزمایش ممکن است بعضی مواقع اسرار خانوادگی مربوط به هویت پدری و فرزندخواندگی را نشان دهد.

منتشرشده در آزمایشات ایراژن
یکشنبه, 12 ارديبهشت 1400 12:04

بررسی سلامت جنین

هر بارداری دارای یک احتمال خطر اندک از نظر وجود اختلالات کروموزومی می باشد. در این میان شایعترین اختلالات کروموزومی سندرم داون بوده که در مبتلایان به آن یک کروموزوم 21 اضافی وجود دارد. بعلاوه اختلالات کروموزومی دیگری نیز وجود دارند که از آن جمله می توان به سندرم پاتو (کروموزوم اضافی 13) و سندرم ادوارد (کروموزوم اضافی 18) اشاره نمود. این اختلالات موجب عقب ماندگی ذهنی و بروز اشکالات متعدد ساختمانی بویژه در قلب، صورت و اندامهای کودک می گردد. در حال حاضر بهترین راه پیشگیری از این ناهنجاری ها تشخیص زودهنگام در سه ماهه اول بارداری می باشد. جهت رسیدن به این هدف روشهای غربالگری و در صورت نیاز روش تشخیصی قطعی آمنیوسنتز توصیه می گردند.

سندرم داون

سندرم یا نشانگان داون که در گذشته به اشتباه منگولیسم نیز نامیده می‌شد، یک بیماری ژنتیکی است که به دلیل افزایش کل و یا قسمتی از کروموزم 21 به وجود می‌آید. این بیماری دارای علایم مختلف از جمله ناهنجاری‌های عمده و یا خفیف در ساختار و عملکرد ارگان‌های مختلف بدن می‌باشد. از مهمترین علایم عمده و زودرس که تقریباً در همه این بیماران مشاهده می‌شود، وجود مشکلات یادگیری و عقب ماندگی ذهنی است.

افراد مبتلا به سندرم داون، توان ذهنی پایین تری از حد میانگین دارند و به طور معمول دچار عقب ماندگی ذهنی متوسط هستند، تعداد کمی از مبتلایان نیز دچار ناتوانی شدید ذهنی می باشند، همراه با عقب ماندگی ذهنی، اختلالات متعددی در ارگانهای مختلف وجود دارد از جمله بیماری های مادرزادی قلب به خصوص اختلالات دریچه ای و دیواره بین حفرات قلب، انواعی از سرطان به خصوص سرطان های خون، کم کاری تیروئید، انسداد روده، سقط، ناباروری، آلزایمر، صرع، عیوب انکساری چشم و آب مروارید، انسداد مجاری گوش وعفونتهای مکرر گوش و.....

امکان بروز سندرم داون در ازدواج های خویشاوندی و غیر خویشاوندی بطور یکسان وجود دارد، متوسط میزان بروز این سندرم 1 در 600 تا 1 در 1000 مورد از تولد نوزادان زنده گزارش شده است و در طی یکسال حدود 400 مورد سندرم داون در شهر تهران متولد می شوند.

تشخیص زودرس سندرم داون

نه فقط مادران با سن بالا بلکه همه مادران در خطر ابتلای فرزندشان به سندرم داون هستند، بیش از دو سوم نوزادان مبتلا به سندرم داون از مادران زیر 35 سال متولد می‌شوند، لذا در حال حاضر شیوه‌های غربالگری سندرم داون به همه مادران باردار توصیه می‌شود.

در این غربالگری که معمولاً از ابتدای هفته 11 تا پایان هفته 13 بارداری انجام می‌پذیرد، از مارکرهای سونوگرافی و بررسی میزان پروتئینهایی در خون مادر استفاده میگردد.  

در مادرانی که در سه ماهه اول موفق به انجام غربالگری نشده اند و یا در مواردی که امکان دسترسی به روش‌های پیشرفته سه ماهه اول وجود ندارد غربالگری سه ماهه دوم توصیه می گردد.

بیش از 95% موارد سندرم داون در صورت مراجعه بموقع جهت غربالگری سه ماهه اول قابل پیشگیری می باشند.  

آزمایش آمنیوسنتز چیست و چگونه صورت میگیرد؟

آزمایش آمنیوسنتز، آزمایشیست که برای تشخیص برخی اختلالات جنینی مورد استفاده قرار می‌گیرد، طی این آزمایش، نمونه کوچکی از مایع داخل رحم که جنین را احاطه کرده است، گرفته می‌شود. لازم است مثانه مادر پر باشد، به این ترتیب رحم از ناحیه لگنی بیرون می‌آید و مشاهده جنین با سونوگرافی ساده تر می‌گردد. سونوگرافی پیش از آمنیوسنتز برگزار می‌شود، تا بتوان بارداری و جفت را بررسی کرد. تصویربرداری سونوگرافی بدون درد است و مستلزم مالیدن کمی ژل روی شکم مادر می‌شود و سپس به آرامی وسیله­ای را روی سطح پوست حرکت می‌دهند. پس از آن، شکم پاک می‌شود و سوزنی از میان شکم و دیواره‌ی رحم عبور کرده و وارد مایع پیرامون جنین می‌شود. تقریباً بدون استثنا مادر ناراحتی بسیار کمی را تجربه می‌کند، میزان ناراحتی معمولاً مشابه به حس آزمایش نمونه خون می باشد. این سوزن در تمامی مدت روی مونیتور سونوگرافی قابل مشاهده است. سپس فقط حدود یک دقیقه زمان می‌برد تا 15-20 میلی لیتر مایع به درون سرنگ کشیده شود. (در مقایسه با میزان مایع موجود (حداقل 150 میلی لیتر) در هنگام آزمایش یعنی حدود هفته 16 بارداری این میزان ناچیز است). پس از خارج ساختن سوزن و بررسی دوباره جنین، مادر قادر خواهد بود که لباس به تن کرده و به منزل باز گردد، البته پیشنهاد می‌شود که برای بقیه روز کار زیادی انجام ندهد، اما پس از آن به روال معمول باز گردد. عوارض آمنیوسنتز بندرت دیده میشود و بیشتر شامل مواردی نظیر لکه بینی گذرا یا نشت مایع آمینون میباشد که در اغلب موارد با استراحت چند روزه برطرف میگردد.

آزمایش روی سلول‌های جنین صورت می‌گیرد که در مایع حضور دارند. کروموزوم این سلول‌ها می‌تواند آزمایش گردد و در این روش امکان تشخیص سندرم داون یا مشکلات دیگر کروموزومی وجود دارد. جنسیت جنین نیز مشخص می‌گردد.

بهترین زمان جهت انجام آزمایش کشت و مطالعه کروموزومی روی مایع آمنیوتیک بین 15 تا 18 هفته بارداری می باشد. با این حال به منظور در اختیار داشتن زمان کافی جهت انجام سقط قانونی، زمان مناسب برای گرفتن نمونه ی آمنیون، پیش از انتهای هفته ی شانزدهم است..

کدام گروه از زنان باردار کاندید انجام آمنیوسنتز هستند؟

  1. مادران بارداری که سن شان بالای 35 سال است.
  2. بارداریهای دوقلویی که سن شان هنگام زایمان بالای 31 سال است.
  3. خانم هایی که سابقه به دنیا آوردن کودک مبتلا به ناهنجاری کروموزومی دارند.
  4. وجود جا به جایی کروموزومی در مادر یا همسر.
  5. وجود مواردی از سقط های زودهنگام.
  6. مادرانی که نتیجه تست های غربالگری سه ماهه اول یا دوم آنها احتمال خطر ناهنجاری جنین را تائید می کند.
  7. تشخیص ناهنجاری جنین در سونوگرافی.
  8. وجود سابقه فامیلی مثبت برای برخی اختلالات ژنتیکی.
  9. جهت تشخیص کامل شدن مراحل تکاملی ریه جنین، بخصوص در مادران دیابتی.
  10. برای درمان برخی موارد افزایش حجم مایع آمنیوتیک بویژه در مادرانی که این افزایش حجم، باعث تنگی نفس و مشکلات تنفسی درمادر شده است.

 

کشت سلول ها و تهیه کاریوتایپ (روش سلولی)، تکنیک QF - PCR (روش مولکولی)

تشخیص پیش از تولد اختلالات کروموزومی در آزمایشگاه ژنتیک پزشکی به طور معمول در بخش سیتوژنتیک و به روش کشت سلول های جنینی موجود در نمونه مایع آمنیون و یا بیوپسی پرزهای کوریونیک و در نهایت تهیه گستره کروموزومی (کاریوتایپ) جنین صورت می گیرد.

تهیه کاریوتایپ امکان تشخیص اختلالات تعدادی و برخی ناهنجاری های ساختاری را در مورد تمامی کروموزوم ها فراهم می سازد، اما از آن جا که در روش کشت سلولی، رسیدن تعداد سلول ها به میزان کافی برای انجام مطالعه، معمولاً حدود 7 تا 10 روز به طول می انجامد و پس از آن نمونه وارد مراحل بررسی های بسیار تخصصی بعدی شامل هاروست، تهیه ی لام، رنگ آمیزی و آنالیز می شود، رسیدن به نتیجه زمانبر است و غالباً جواب، در طول 14 تا 18 روز ارایه می شود.

گاه بنا به دلایل گوناگون، از جمله اضطراب والدین به ویژه مادر باردار و یا کمبود وقت از نظر دریافت نتیجه پیش از پایان یافتن فرصت قانونی ختم بارداری، امکان صرف این زمان وجود ندارد. چنانچه خانواده به علت نگرانی مایل به دریافت سریع تر نتیجه باشد و نیز خطری که بارداری را تهدید می کند مشخصاً یکی از اختلالات کروموزومی شایع شامل آنوپلوئیدی (اختلالات تعدادی) کروموزوم های 13، 18، 21، X و یا Y تشخیص داده شده باشد، می توان از تکنیک QF-PCR برای تسریع در ارایه نتیجه استفاده کرد. در این صورت اضطراب ناشی از انتظار درازمدت کاهش خواهد یافت. با توجه به حساسیت و اختصاصیت بالای این آزمایش و برابری نسبی دقت آن با کشت کروموزومی در مورد تشخیص آنوپلوئیدی شایع، ارایه جواب به خانواده با اطمینان بالایی صورت می گیرد.

همچنین در مواردی که نتیجه ی غربالگری و یا سونوگرافی به طور مشخص ریسک وجود اختلالات تعدادی را در یکی از کروموزوم های نامبرده مطرح می کند و سن بارداری از 17 هفته کامل گذشته باشد، زمان کافی برای دریافت مجوز ختم بارداری پس از آماده شدن جواب کشت کروموزومی در اختیار نخواهد بود. لازم به ذکر است که مجوز ختم بارداری جنین مبتلا تنها تا پایان هفته 19 بارداری (18 هفته و 6 روز) صادر می شود. در این گونه موارد نیز تکنیک QF-PCR راهگشا خواهد بود.

توجه به این نکته لازم است که در حال حاضر اخذ مجوز ختم بارداری از طریق پزشکی قانونی تنها با در دست داشتن نتیجه QF-PCR میسر نیست، اما چنان چه نتیجه حاصله توسط تکنیک دیگری نظیر MLPA یا FISHتأیید گردد، امکان ختم بارداری وجود خواهد داشت.

در شرایطی که زمان برای ختم بارداری واقعاً محدود باشد، توصیه می شود آزمایش QF-PCR همراه با MLPA یا FISH به صورت همزمان با کشت کروموزومی درخواست شود.

محدودیت آزمایش های QF-PCR و MLPA و FISHعدم قدرت تشخیص درجات پایین موزاییسم و هم چنین عدم قدرت تشخیص اختلالات در کروموزوم های دیگر به غیر از کروموزوم های 13، 18، 21، X و یا Y است. مزیت اصلی این آزمایش ها امکان جواب دهی در زمانی کوتاه است. هم چنین برخورداری از حساسیت و اختصاصیت بالا و عدم تأثیر پذیری از سن بارداری نیز از جمله مزایای مهم این تکنیکها محسوب می شود.

نکاتی در مورد اختلالات تک ژنی و تشخیص پیش از تولد توسط آمنیوسنتز

اختلالات ژنتیکی شامل بیماری های متعددی می باشند که بیماری های تک ژنی دسته ی بزرگی از آن ها را تشکیل می دهند. این گروه از بیماری ها شامل زیرگروهی تحت عنوان بیماری های اوتوزوم مغلوب می باشند که غالباً در اثر ازدواج های فامیلی بروز می کنند، اما در ازدواج های غریبه هم احتمال کمتری برای بروز آن ها وجود دارد.

چنانچه در خانواده بیماری ژنتیکی وجود دارد، پیش از ازدواج و در صورت وقوع ازدواج، پیش از بارداری می بایست با مراجعه به مشاور ژنتیک از نوع اختلال و اقدامات ضروری در رابطه با آن اطلاع حاصل کرد. در صورتی که بیماری از نوع تک ژنی تشخیص داده شود، می بایست با استفاده از آزمایشات ژنتیکی، نوع ژن معیوب بررسی و یافته شود و پس از آن زوجین از نظر ناقل بودن بررسی شوند.

در صورت انجام تمام مراحل فوق پیش از بارداری و مشخص شدن ناقلی زوجین، می توان در مورد بسیاری از بیماری های تک ژنی با استفاده از روش تشخیص پیش از تولد توسط آمنیوسنتز ، جنین های مبتلا را تشخیص داده و در مورد بعضی از بیماری ها، مجوز سقط جنین مبتلا را دریافت کرد.

چنانچه پیش از وقوع بارداری ژن معیوب در فرد مبتلا مشخص و وضعیت ناقلی زوجین بررسی نشده باشد، حین بارداری امکان بررسی وضعیت ابتلای جنین وجود نخواهد داشت. آمنیوسنتز در مواردی که قبلاً ناقلی والدین توسط مشاوره ژنتیک بررسی شده باشد، می تواند روشی برای ارایه نمونه جهت انجام تشخیص پیش از تولد باشد. در غیر این صورت آمنیوسنتز تنها قادر به بررسی اختلالات کروموزومی جنین می باشد و بررسی اختلالات تک ژنی ممکن نیست. ناگفته نماند این امر نیز بیش از پیش اهمیت و ارزش مشاوره ژنتیک به موقع را یادآور می شود.

آزمون های غربالگری سندرم داون و سندرمهای دیگر

تست غربالگری سلامت جنین صرفا یک تست آماری و محاسباتی است که میزان خطر (ریسک) یا احتمال ابتلاء بیماری ژنتیکی نوزاد در زمان قبل از تولد را تعیین مینماید و هدف از انجام آن این است که گروههای پر خطر (احتمال بالا) شناسائی شده و جهت آزمایشات تکمیلی ژنتیکی معرفی شوند و بایستی توجه داشت که پایین بودن احتمال (ریسک ابتلاء) یا جواب منفی در آزمایش غربالگری بدین معنی است که احتمال جنین به سندروم داون (منگولیسم) یا اختلال لوله عصبی پایین می باشد و دال بر جواب منفی قطعی نمی شود. بالا بودن احتمال(ریسک ابتلاء) در آزمایش غربالگری به معنی خطر وجود سندروم داون یا اختلاات لوله عصبی است اما بالا بودن احتمال به معنی جواب مثبت قطعی نبوده و به این معنی نیست که جنین قطعا مبتلا به بیماریهای ژنتیکی نظیر سندروم داون یا اختلالات لوله عصبی است بلکه این نتیجه بدین معنی است که روشهای تکمیلی نظیر آمینوسنتز برای رسیدن به نتایج قطعی بایستی انجام شود.

 

اهمیت غربالگری سندرم داون و پروتکل آن

تشخیص قبل از تولد بیماریهای ژنتیکی، مادرزادی و ارثی، مطمئن ترین روش پیشگیری و کنترل این بیماریها در جامعه بوده، که از طریق بکارگیری روشهای تشخیصی مختلف به منظور بررسی وضعیت جنین در دوران بارداری امکانپذیر شده است؛ تا بدین طریق بتوان از تولد نوزاد مبتلا به این بیماریها جلوگيری نمود. در بین این بیماریها، سندرم داون با شیوع 1 در 500 زایمان منتهی به تولد نوزاد زنده، بعنوان شایعترین اختلال کروموزومی شناخته شده و از اینرو با توجه به شیوع فراوان آن، روش های مختلفی نیز جهت تشخیص قبل از تولد آن ابداع شده اند؛ که بطورکلی در دو گروه روشهای تهاجمی (Invasive) نظیر انجام آمینوسنتز، نمونه گیری از پرزهای جنینی یا CVS و روشهای غیرتهاجمی (Non_Invasive) از قبیل انجام سونوگرافی سه یا چهار بعدی و اندازه گیری غلظت مارکرهای سرمی خون مادر قرار میگیرند.

روش های غیرتهاجمی تشخیص سندرم داون نقش غربالگری را داشته و روش های تهاجمی با توجه به احتمال ایجاد خطر سقط جنین و نیز هزینه بالای اقتصادی آن، نقش تأییدی را خواهند داشت. بنابراین پروتکل تشخیص بایستی برمبنای انجام آزمایشات غیرتهاجمی در وهله اول بوده، که در صورت مثبت بودن نتایج و قرار گرفتن در گروه با ریسک بالا، برای تأیید و قطعی شدن نتیجه مثبت از روشهای تهاجمی استفاده نمود.

 

آزمون جامع

آزمون جامع یکی از چهار آزمون موجود در غربالگری سندرم داون بوده، که سه آزمون دیگر شامل دابل تست (Double Test) یا تست ترکیبی (Combined Test)، تریپل تست (Triple Teset) و کواد راپل تست (Quadruple Test) میباشد. همگی این آزمونها برای غربالگری، از مارکرهای سرمی خون مادر استفاده مینمایند، که این مارکرهای سرمی عبارتست از:

1-      پروتئین پلاسمایی A مرتبط با حاملگی یا PAPP-A2 ، که بوسیله جفت در حال تکامل تولید شده و غلظت آن در سرم مادر بسرعت پس از هفتمین روز حاملگی افزایش مییابد. اندازه گیری این پروتئین در سه ماه اول بارداری، مارکر مفیدی در غربالگری سندرم داون میباشد.

2-      آلفافتوپروتئین یا αFP ، که یک کلیکوپروتئین انکوفتال بوده و در خلال تکامل جنینی توسط کبد، کیسه زرده و به مقدار کمی مجاری معدی- روده ای تولید میگردد. مقداری از αFP سنتز شده، از طریق جفت وارد گردش خون مادر شده و میزان آن تا اواخر سه ماهه دوم بارداری افزایش یافته و پس از آن رو به کاهش میگذارد. لذا پس از تولد ، سریعاً غلظت آن در سرم کاهش یافته، بطوریکه پس از دومین سال تولد، مقدار ناچیزی از آن در سرم قابل اندازه گیری میباشد.

3-      بخش آزاد زنجیره بتا هورمون گنادوتروپین جفتی یا free β-HCG .

4-      استریول غیرکونژوگه یا uE3 که توسط غدد آدرنال جنین ساخته شده و در جفت، متابولیزه میشود. استریول با عبور از جفت، وارد جریان خون مادر شده و از طریق کلیه ها یا کبد، در صفرا دفع میشود.

5-      Inhibin A که یک هورمون پروتئینی هترودیمر بوده و بوسیله سلولهای گرانوزایی تخمدان و سلولهای سرتولی بیضه ها ترشح شده که بطور انتخابی ترشح هورمون FSH را مهار مینماید.

تفاوت این آزمونها علاوه بر حساسیت، میزان مثبت کاذب و ارزش پیش بینی نتایج مثبت متعاقباً بدانها اشاره خواهد شد، همانطوریکه از نامگذاری آنها نیز پیداست؛ در تعداد مارکر مورد سنجش میباشد.

بطوریکه در دابل تست یا تست ترکیبی دو مارکر PAPP وfree β-HCG ، در تریپل تست سه مارکر αFP، free β-HCG و uE3 و در کواد راپل تست علاوه بر سه مارکر تریپل تست ، مارکر Inhibin A نیز اندازه گیری می شود.در حالیکه در آزمون جامع، تمامی پنج مارکر فوق الذکر در دو مرحله زمانی متفاوت مورد ارزیابی قرار میگیرند.

مرحله اول انجام آزمون جامع در سه ماهه اول بارداری و بهترین زمان انجام آن هفته یازدهم بارداری بوده، که البته مابین هفته های 10-13 نیز قابل انجام است. در این مرحله ضمن انجام اندازه گیری سطح سرمی مارکر PAPP-A یک اسکن سونوگرافی نیز بمنظور تعیین سن بارداری و نیز اندازه گیری ضخامت پین پشت گردن یا NT انجام میپذیرد.

مرحله دوم آزمون جامع در سه ماهه دوم و مناسبترین زمان انجام آن هفته های 15-16 بوده، ولی تا پایان هفته 22 نیز قابل انجام است. در این مرحله سطح سرمی مارکرهای α-FP، free β-HCG، uE3 و Inhibin A اندازه گیری میشوند.

نتیجه آزمون جامع تنها زمانی قابل ارائه خواهد بود که مادر در هر دو مرحله آزمون شرکت نموده و نمونه گیری شده باشد. اگر نمونه خون دوم تا پایان هفته بیستم دریافت نشود ریسک سندرم داون با استفاده از اطلاعات آزمایشات مرحله اول به تنهایی گزارش خواهد شد،که ارزش آن نسبت به آزمون جامع کمتر خواهد بود. زیرا استفاده از نتایج دو مرحله آزمایش مطمئن تر و مؤثرتر از استفاده از نتایج مرحله اول در تشخیص بارداری مبتلا از سالم خواهد بود و نتیجه آن نیز کاهش شانس از دست دادن حاملگی مبتلا به سندرم داون خواهد بود.

منتشرشده در آزمایشات ایراژن