مروری بر درمان اختلالات سیکل اوره که طی غربالگری نوزادان با استفاده از متد MS/MS تشخیص داده می شوند.
- درمان کمبود آنزیمهای سیکل اوره بر پنج پایه استوار است:
محدودیت در مصرف پروتئین و اسیدهای آمینه و در صورت نیاز جایگزینی آنها با α- کتواسیدها - کاهش پتانسیل تجمع آمونیاک با منبع روده ای
- منبع باکتریایی تولید آمونیاک در روده (تحت اثر آنزیمهای اوره آز باکتریهای روده ای اوره به آمونیاک تبدیل و جذب سیستم گوارش می شود) را می توان با استفاده از ترکیباتی که کولون را اسیدی می کند (مثل لاکتولوز) و باعث دفع آمونیاک در مدفوع به شکل یونهای پروتونه آمونیوم می شود
- برداشت آمونیاک اضافی
- جبران ترکیبات واسط کاهش یافته در سیکل اوره
- انجام پیوند کبد
کاهش آمونیاک خون اورژانس ترین مورد در طب متابولیک
بطور کلی اهداف درمان عبارتند از:
1- کاهش آمونیاک خون (به کمتر از 80 uM/L)
— بنابراین برای بررسی کارایی درمان باید از اندازه گیری متناوب آمونیاک استفاده نمود.
— برای کاهش آمونیاک از دیالیز و یا هموفیلتراسیون، تجویز آرژنین هیدروکلراید
2- کاهش اسید اوروتیک ادرار (کمتر از ۱۰ میلی مول به ازای هر مول کراتینین)
— تجمع کاربامیل فسفات در کمبود آنزیم OTC و ترکیب آن با آسپارتات منجر به تشکیل اسید اوروتیک می شود.
3- کاهش گلوتامین خون
4- کاهش گلیسین خون
5- تنظیم آرژینین خون
6- تنظیم غلظت همه اسیدهای آمینه اساسی در محدوده طبیعی
تجویز منابع جایگزین دیگری جهت تولید انرژی (مثل گلوکز)، جهت کاهش کاتابولیسم پروتئین ها (بعنوان منبع تولید انرژی و در نتیجه مهار تولید آمونیاک) شود.
تجویز داخل وریدی ترکیباتی که بصورت کووالان به اسیدهای آمینه متصل شده (ammonia scavengers) و تولید ترکیبات نیتروژن داری می کند که به راحتی از ادرار دفع می شوند.
– تجویز بنزوات سدیم و اتصال آن به گلایسین جهت تولید هیپورات
– تجویز سدیم فنیل بوتیرات (پیش ساز فنیل استات) و یا سدیم فنیل استات که با اتصال به گلوتامین و تولید فنیل استات گلوتامین می تواند از طریق ادرار دفع شود.
– در موارد نقص اورنیتین ترانس کاربامیلاز یا کاربامیل فسفات سنتتاز،
روزانه حدود 200 – 100 میلی گرم
– در موارد نقص آرژینینو سوکسینات لیاز روزانه حدود 600 میلی گرم
آرژنین به ازای هر کیلوگرم وزن بیمار تجویز شود.
در کمبود شدید این دو آنزیم می توان مستقیم از سیترولین با همان دوز استفاده کنیم، ولی با توجه به این نکته که گرانتر بوده و فقط فرم خوراکی در دسترس است.
بطور کلی هر نوع کمبودی در آنزیمهای سیکل اوره (به غیر از آرژیناز) بر روی سنتز آرژنین تاثیر داشته و لذا در اختلالات سیکل اوره ، مکمل آرژنین غذایی ضروری است.
– کارگلومیک اسید (carglumic acid=Carbaglu®) یک ترکیب بسیار موثر برای پیگیری حاد هاپیرآمونیا در موارد ناشی از کمبود آنزیم N-acetyl glutamate synthetase می باشد (که به آن هایپرآمونیوم تیپ I گفته می شود).
کارگلومیک اسید یک ترکیب مشابه با N-acetyl glutamate بوده که می تواند باعث تحریک آنزیم کاربامیل فسفات سنتتاز شده و در نتیجه باعث تلقیح بیشتر آمونیوم به سیکل اوره شود.
– امروزه گزارشاتی مبنی بر درمان کامل این بیماران از طریق پیوند کبد انجام شده است، اما این روش هنوز نیازمند بررسی های علمی بیشتر می باشد.
مواردی که سطح آمونیاک حتمأ باید چک شود، عبارتند از:
- هر بیماری با آسیب مغزی با علت نامشخص در هر سنی
- هر نوزاد مبتلا به کوما
- نوزاد با خواب آلودگی شدید
بطور کلی در هر سنی اگر انسفالوپاتی حاد رخ دهد باید UCDs مد نظر قرار گیرد.
افزایش آمونیاک
دوران نوزادی : بیش از 255 میکروگرم/دسی لیتر
سایر دوران ها : بیش از 170 میکروگرم/دسی لیتر
بایستی علت بدقت مورد بررسی قرار گیرد.
